| دلیل صدای تق‌تق | توضیحات | راهکار رفع مشکل |
|---|---|---|
| انبساط و انقباض لوله‌ها و بدنه | تغییر دما باعث کشش یا جمع شدن لوله‌ها و دیواره‌ها می‌شود. | طبیعی است، نیازی به تعمیر ندارد مگر صدا غیرعادی شود. |
| عملکرد یخ‌ساز اتوماتیک | صدای افتادن یخ‌ها یا حرکت بازوی یخ‌ساز شنیده می‌شود. | تمیز کردن مسیر آب، بررسی فشار و تراز بودن یخچال. |
| گیر کردن یخ یا اجسام در فن | فن درگیر با برفک یا اجسام خارجی می‌شود. | خاموش کردن دستگاه، باز کردن پنل پشتی و تمیز کردن فن. |
| خرابی رله استارت یا کمپرسور | صدای تق‌تق هنگام روشن/خاموش شدن کمپرسور شنیده می‌شود. | تماس با نمایندگی برای تعویض رله یا بررسی کمپرسور. |
| تماس بدنه با دیوار یا کابینت | لرزش یخچال به سطوح اطراف منتقل می‌شود. | فاصله ۵ تا ۱۰ سانتی‌متر از دیوار و تراز کردن پایه‌ها. |
| برفک‌زدگی در اواپراتور یا فریزر | یخ جمع‌شده به فن یا کویل‌ها برخورد می‌کند. | خاموش کردن یخچال، ذوب کامل برفک و بررسی سیستم دیفراست. |
| چیدمان نامناسب ظروف و قفسه‌ها | برخورد ظروف فلزی یا شیشه‌ای هنگام لرزش. | بازچینی صحیح ظروف و محکم‌کردن قفسه‌ها. |
| خرابی بلبرینگ یا گریس فن | خشک شدن محور یا خرابی بلبرینگ صدای ساییدگی ایجاد می‌کند. | روغن‌کاری یا تعویض بلبرینگ توسط تکنسین. |
یکی از سوالات متداول این است که آیا شنیدن صدای تق تق به معنی خرابی قطعات داخلی است؟ پاسخ این سوال به نوع و شرایط بروز صدا بستگی دارد. اگر صدا ضعیف، مقطعی و گاه‌به‌گاه باشد، معمولاً جای نگرانی نیست و میتواند ناشی از انبساط یا انقباض لوله‌ها، تغییرات دمای داخلی یا عملکرد فن باشد.
اما اگر صدا شدید، مداوم یا همراه با علائمی مانند کاهش برودت، گرم شدن بدنه یا اختلال در یخ‌سازی باشد، باید آن را جدی گرفت. در ادامه همه این موارد را با جزئیات بیشتر بررسی می‌کنیم.
دلایل کامل صدای تق تق در یخچال هیمالیا
۱. انبساط و انقباض لوله‌ها و بدنه داخلی در برابر تغییر دما
این یکی از رایج‌ترین علل صدای تق‌تق در یخچال‌های هیمالیا و دیگر برندهاست. زمانی که سیستم سرمایشی شروع به فعالیت می‌کند، تغییر ناگهانی دما بین بدنه داخلی و محیط خارجی موجب انبساط یا انقباض لوله‌ها، سینی تخلیه و دیواره‌های داخلی می‌شود. این واکنش فیزیکی باعث تولید صداهایی شبیه به ترکیدن، ضربه یا تق‌تق خواهد شد.
این نوع صداها بیشتر در شب یا ساعات خنک روز که دمای محیط کاهش یافته و یخچال فعال‌تر است، شنیده می‌شوند. در صورتی که این صداها کوتاه، با فواصل زمانی مشخص و بدون نشانه‌های دیگر باشد، می‌توان آن را کاملاً بی‌خطر تلقی کرد.
۲. عملکرد یخ‌ساز اتوماتیک و صداهای ناشی از یخ‌سازی
یخچال‌های پیشرفته هیمالیا معمولاً به یخ‌ساز اتوماتیک مجهز هستند. این سیستم شامل بخش‌هایی مانند منبع ذخیره آب، مکانیسم تشکیل یخ، بازوی تخلیه و سنسور کنترل سطح یخ است. زمانی که یخ‌ساز فعال می‌شود و یخ‌ها در سینی رها می‌شوند، صدایی شبیه به تق تق یا افتادن تکه‌های یخ به گوش می‌رسد.
اگرچه این صدا طبیعی است، اما در صورتی که صدای یخ‌ساز بیشتر از حد معمول شود یا با صدای لرزش و تلاش مکرر برای یخ‌سازی همراه باشد، میتواند نشانه‌ای از اختلال در عملکرد سنسورها یا گرفتگی مسیر آب باشد. تمیز کردن مسیر یخ‌ساز، بررسی فشار آب و اطمینان از تراز بودن یخچال میتواند مشکل را برطرف کند.
۳. گیر کردن یخ یا اجسام در فن داخلی یخچال
در بخش پشت فریزر یا یخچال، یک فن تعبیه شده که وظیفه گردش هوای سرد را به عهده دارد. این فن، اگر دچار یخ‌زدگی یا انسداد شود، ممکن است در حین چرخش به تکه‌های یخ یا برفک برخورد کند و صدای تق‌تق تولید کند. حتی در مواردی دیده شده که اشیاء کوچک یا تکه‌های پلاستیکی به‌طور تصادفی وارد مسیر فن شده‌اند و باعث ایجاد صداهای ممتد شده‌اند.
در چنین شرایطی، صدای فن معمولاً همراه با افت شدید در سرمایش و یخ‌زدایی ناقص خواهد بود. برای بررسی، باید دستگاه را خاموش کرده و با احتیاط پنل پشتی را باز کرده و فن را از نظر تمیزی، چرخش روان و عدم وجود یخ بررسی نمایید.
۴. خرابی رله استارت یا مشکلات کمپرسور
کمپرسور قلب یخچال است و در صورت بروز هرگونه مشکل در عملکرد آن، یکی از علائم اولیه، صدای تق تق هنگام راه‌اندازی یا خاموش شدن خواهد بود. در بسیاری از موارد، این صدا ناشی از ضعف رله استارت کمپرسور است که نمی‌تواند برق را به‌درستی به کمپرسور برساند، و باعث تولید صدای تکراری تق تق می‌شود. وبسایت دی کول در این باره گفته است:
در صورتی که نشانه‌های خرابی رله استارت در یخچال وجود داشته باشد، می‌توان با تست کردن از خرابی آن اطمینان پیدا کرد و با تعویض رله از هزینه هنگفت تعویض کمپرسور پیشگیری کرد.
ابتدا یخچال را از برق کشیده و آن را از جای خود خارج کنید. قسمت پشت یخچال، جایی که کمپرسور در آن قرار می‌گیرد را باز کنید. رله جعبه‌ای است که در نزدیکی کمپرسور قرار دارد و سیم‌هایی به آن متصل‌اند. برای اطمینان قبل جدا کردن رله از نحوه قرار گرفتن و سیم کشی آن عکس بگیرید تا در هنگام نصب دوباره، به مشکل برنخورید. رله استارت را توسط یک اهم‌متر یا مولتی‌متر تست کنید.
مقدار مقاومت پایه‌های رله (اهم آن‌ها) را به صورت دو به دو اندازه‌گیری کنید، تنها یک جفت ازین پایه‌ها باید مقاومت داشته باشند. ( در حدود ۱۰ الی ۱۰۰ اهم )
اگر کمپرسور با صدا راه نمی‌افتد یا به سرعت خاموش می‌شود، ممکن است رله معیوب باشد یا کمپرسور بیش از حد داغ کرده باشد. در این وضعیت، بهترین راهکار تماس با نمایندگی خدمات مجاز هیمالیا برای تعویض رله یا بررسی دقیق کمپرسور است، زیرا ادامه کار میتواند به سوختن کامل کمپرسور منجر شود.
۵. تماس بدنه یخچال با دیوار یا کابینت‌های اطراف
گاهی اوقات، صدایی که از یخچال شنیده می‌شود، نه از قطعات داخلی بلکه از تماس یا لرزش بدنه یخچال با سطوح اطراف ناشی می‌شود. اگر یخچال بیش از حد به دیوار نزدیک باشد یا کابینت‌های اطراف با آن تماس داشته باشند، هنگام روشن شدن کمپرسور یا فن، لرزش باعث صدای تق‌تق خواهد شد.
برای رفع این مشکل، باید یخچال را کمی از دیوار فاصله دهید (حداقل ۵ سانتی‌متر) و اطمینان حاصل کنید که پایه‌ها به‌درستی تراز شده‌اند. تنظیم پایه‌ها و رعایت فاصله مناسب میتواند این نوع صدا را به‌طور کامل از بین ببرد.
۶. برفک‌زدگی بیش از حد در بخش اواپراتور یا فریزر
در صورتی که یخچال شما دارای سیستم دیفراست (ضد برفک) نباشد یا عملکرد این سیستم مختل شده باشد، برفک به مرور در اطراف کویل‌ها و فن جمع می‌شود. این برفک هنگام برخورد با فن یا در اثر فشار داخلی، صدای تق تق یا ترکیدن ایجاد می‌کند.
در چنین مواقعی توصیه می‌شود یخچال را خاموش کرده و به مدت چند ساعت درب آن را باز بگذارید تا برفک کاملاً ذوب شود. سپس عملکرد المنت گرمایشی یا تایمر دیفراست را بررسی کنید. در صورت تکرار مجدد برفک‌زدگی، لازم است سیستم دیفراست بررسی و سرویس شود.
۷. صدای ظروف یا قفسه‌های داخلی
برخی از صداهای تق‌تق، ارتباطی با اجزای فنی ندارند و به چیدمان نادرست ظروف یا قفسه‌ها مربوط می‌شوند. اگر ظروف فلزی یا شیشه‌ای به‌صورت چسبیده یا روی‌هم قرار گرفته باشند، هنگام لرزش طبیعی دستگاه ممکن است با یکدیگر برخورد کرده و صدای تق‌تق ایجاد کنند.
همچنین گاهی اوقات قفسه‌های داخلی شل شده یا درست در جای خود قرار نگرفته‌اند که با حرکت جزئی، باعث ایجاد صدا می‌شوند. اطمینان از ثابت بودن قفسه‌ها و تفکیک صحیح ظروف در یخچال، میتواند این مشکل را برطرف کند.
۸. خرابی بلبرینگ فن یا خشک شدن گریس محورها
یکی از عوامل کمتر شناخته شده اما مهم در ایجاد صدای تق‌تق، خرابی بلبرینگ فن یا خشک شدن گریس در محورهای چرخشی فن است. در این حالت، صدایی شبیه تق تق همراه با ساییدگی شنیده می‌شود که با گذر زمان شدیدتر می‌شود.
اگر یخچال شما مدت زیادی بدون سرویس مانده یا در محل‌های مرطوب استفاده می‌شود، احتمال این مشکل بالاتر است. راه‌حل، باز کردن پنل فن، روغن‌کاری یا تعویض بلبرینگ‌ها توسط تکنسین است.
راهکارهای اصولی برای کاهش صدا
برای رفع صدای تق‌تق یخچال هیمالیا، ابتدا بررسی کنید صدا از کجا می‌آید: اگر از فن است، مسیر آن را از یخ یا اجسام خارجی پاک کنید. اگر در زمان کارکرد کمپرسور ایجاد می‌شود، احتمال خرابی رله یا تراز نبودن پایه‌ها وجود دارد. تماس بدنه با دیوار یا چیدمان نامناسب ظروف هم میتواند باعث این صدا شود. در مرحله بعد، یخچال را خاموش کرده، برفک‌زدایی کنید، پایه‌ها را تراز نمایید و فاصله دستگاه از سطوح اطراف را تنظیم کنید. اگر با انجام این مراحل صدا ادامه داشت، تماس با تکنسین متخصص ضروری است تا از آسیب‌های گران‌قیمت به کمپرسور یا فن جلوگیری شود. عیب‌یابی به‌موقع، مهم‌ترین عامل در جلوگیری از خرابی‌های پرهزینه در یخچال‌های هیمالیا است.
۱. بررسی فاصله بدنه یخچال از دیوار یا کابینت‌های مجاور
یکی از ساده‌ترین دلایل ایجاد صدای تق‌تق یا لرزش در یخچال، تماس بدنه با دیوار پشتی یا کابینت‌های اطراف است. این تماس در زمان روشن شدن کمپرسور یا فن‌ها باعث ایجاد لرزش و در نتیجه صدای غیرطبیعی می‌شود. برای جلوگیری از این مورد، حتماً بررسی کنید که:
- فاصله یخچال از دیوار پشتی حداقل ۵ تا ۱۰ سانتی‌متر باشد.
- اطراف یخچال فضای کافی برای تهویه و جلوگیری از انتقال لرزش داشته باشد.
- از قرار دادن وسایل سنگین روی یخچال خودداری کنید، زیرا وزن اضافه نیز میتواند لرزش را تشدید کند.
تنظیم صحیح فاصله، یکی از ابتدایی‌ترین ولی مؤثرترین گام‌ها در کاهش صدای دستگاه است.
۲. بازچینی صحیح ظروف و قفسه‌ها داخل یخچال
بسیاری از افراد هنگام شنیدن صدای غیرطبیعی از یخچال، بلافاصله به مشکلات فنی مشکوک می‌شوند، در حالی که چیدمان نامناسب ظروف داخل یخچال میتواند مقصر اصلی باشد. قرار گرفتن ظروف فلزی یا شیشه‌ای در تماس نزدیک با یکدیگر، به‌ویژه در زمانی که کمپرسور روشن می‌شود و یخچال دچار لرزش طبیعی می‌شود، ممکن است موجب ایجاد صدای تق تق یا ضربه شود.
برای پیشگیری:
- بین ظروف فاصله مناسبی ایجاد کنید.
- از چیدن بیش از حد مواد غذایی در یک طبقه خودداری کنید.
- مطمئن شوید که قفسه‌ها و کشوهای داخلی به‌درستی در جای خود قرار گرفته‌اند و شل یا نیمه‌جا نباشند.
۳. خاموش کردن یخچال و ذوب کردن برفک‌ها
یکی از رایج‌ترین دلایل ایجاد صدا در یخچال‌هایی با سیستم دیفراست غیرفعال یا دارای نقص، تجمع برفک و یخ در اطراف اواپراتور یا فن داخلی است. این یخ‌ها در تماس با پره‌های فن یا بدنه، در حین چرخش یا کارکرد یخ‌ساز، تولید صدای ضربه‌ای می‌کنند.
برای رفع این مشکل:
- یخچال را خاموش کرده و درب آن را چند ساعت باز بگذارید تا برفک‌ها به صورت طبیعی ذوب شوند.
- از ابزارهای تیز یا حرارت مستقیم (مثل سشوار) استفاده نکنید؛ چون به قطعات پلاستیکی یا سنسورها آسیب می‌زنند.
- پس از ذوب کامل، دستگاه را مجدداً روشن و عملکرد فن را بررسی کنید.
اگر این مشکل به‌طور مداوم تکرار می‌شود، ممکن است سیستم دیفراست نیاز به تعمیر یا تعویض قطعه داشته باشد. با نمایندگی رسمی یا تعمیرکار متخصص یخچال تماس بگیرید. در مجله هندی من لیستی از بهترین مراکز تعمیر یخچال در تهران وجود دارد که میتواند برایتان کاربردی باشد.
۴. تمیز کردن مسیر فن و یخ‌ساز
گاهی اوقات اجسام خارجی، گردوغبار یا حتی تکه‌های یخ می‌توانند وارد مسیر فن یا یخ‌ساز شده و باعث ایجاد صدای ناهنجار شوند. در برخی مدل‌ها، یخ‌ساز ممکن است به دلیل مسدود شدن مسیر آب یا وجود یخ خشک، نتواند عملکرد درستی داشته باشد و صدای تق‌تق تولید کند.
برای رفع مشکل:
- پنل پشتی فریزر را باز کرده و فن داخلی را از نظر گیر کردن، یخ‌زدگی یا گردوغبار بررسی و تمیز کنید.
- اگر یخ‌ساز دارید، مسیر ورود و خروج آب و همچنین سینی یخ را بررسی کرده و در صورت نیاز تمیز کنید.
- مطمئن شوید که هیچ شی خارجی وارد پره‌های فن یا محفظه یخ‌ساز نشده باشد.
۵. تراز کردن پایه‌های یخچال
اگر یخچال به‌درستی تراز نباشد، در زمان روشن شدن یا کارکرد کمپرسور، لرزش شدیدی ایجاد می‌شود که میتواند صدای تق‌تق یا ضربه‌مانند ایجاد کند. این لرزش ممکن است حتی به طبقات یا کف زمین نیز منتقل شده و صدا را تشدید کند.
برای تراز کردن دستگاه:
- از یک تراز دستی یا اپلیکیشن تراز در گوشی موبایل استفاده کنید.
- پایه‌های جلویی یخچال را با پیچ‌گوشتی یا آچار مخصوص بالا یا پایین ببرید تا سطح کاملاً افقی شود.
- در صورتی که سطح زمین تراز نیست، می‌توانید از پدهای لرزش‌گیر یا زیرپایی‌های پلاستیکی استفاده کنید.
۶. تماس با تعمیرکار متخصص برای بررسی قطعات فنی
اگر با انجام تمام مراحل بالا همچنان صدای تق‌تق ادامه دارد، یا اینکه صدا با کاهش عملکرد سرمایش، یخ نزدن مواد غذایی یا گرم شدن کمپرسور همراه است، احتمال وجود مشکلات فنی جدی‌تری مانند خرابی کمپرسور، رله، فن موتور یا برد الکترونیکی وجود دارد.
در این حالت:
- از دستکاری قطعات داخلی خودداری کنید، مگر آن‌که تخصص کافی داشته باشید.
- با نمایندگی رسمی یا تعمیرکار متخصص یخچال هیمالیا تماس بگیرید.
- سعی کنید زمان و نوع صدا را به‌دقت برای تعمیرکار شرح دهید تا فرایند عیب‌یابی سریع‌تر انجام شود.
