شاید هنگام رانندگی در جاده‌های کوهستانی و مرتفع احساس کرده باشید که قدرت پیشرانه خودرو کاهش یافته است؛ اما آیا علت این موضوع را می‌دانید؟
تصور کنید تمام عمر خود را در مناطق پستی که ارتفاع کمی از سطح دریا دارند زندگی کرده‌اید اما روزی تصمیم می‌گیرید به منطقه‌ای کوهستانی سفر کرده و چند روزی از طبیعت آنجا لذت ببرید. زمانی که شروع به رانندگی در جاده‌های کوهستانی و سربالایی‌های آن منطقه می‌کنید شاید ناگهان متوجه شوید خودروی شما توان و قدرت همیشگی را ندارد. پیش از آنکه فکر کنید خودروی شما به ویژه در قوای محرکه مشکلی دارد باید این موضوع را در نظر بگیرید که ارتفاع و آب‌وهوای منطقه جدید می‌تواند روی خودرو تأثیر بگذارد. شاید خودروها عملکردی مشابه انسان نداشته باشند اما این به معنی عدم پیروی از قوانین طبیعت نیست. یک تغییر در محیط اطراف خودرو، حتی اگر کوچک هم باشد می‌تواند تأثیر قابل‌توجهی روی پرفورمنس کلی آن بگذارد. در این سناریوی خاص، تغییر موردبحث همان ارتفاع محل رانندگی است. به دلیل قوانین طبیعت و فیزیک، خودروی شما نمی‌تواند همان قدرتی را که در مناطق پست و کم ارتفاع تولید می‌کرد ارائه کند؛ اما دلیل چنین تغییری چیست؟
دلیل اصلی افت قدرت خودرو در ارتفاع بالا و جاده‌های کوهستانی به تراکم کمتر مولکول‌های اکسیژن مربوط می‌شود. در واقع هرچقدر ارتفاع از سطح زمین بیشتر شود میزان اکسیژن کمتر خواهد بود. اگر کوهنوردی کرده باشید و به قله یک کوه نسبتاً مرتفع برسید خواهید دید که نفس کشیدن در این وضعیت سخت‌تر از حالت عادی است. این موضوع به خاطر کمبود اکسیژن در ارتفاعات بیشتر است. با اینکه توضیح علمی مفصلی برای چنین پدیده‌ای وجود دارد اما به‌طور خلاصه باید گفت علت کاهش اکسیژن در ارتفاع بالاتر به خاطر فشار اتمسفریک کمتر است. اکسیژن در ارتفاع بالا تراکم کمتری داشته و بنابراین جمع کردن آن در شش‌ها سخت‌تر است.
واضح است که خودروها نیز برای فرایند احتراق به اکسیژن نیاز دارند. پیشرانه‌های درون‌سوز اکسیژن هوا را با سوخت مخلوط می‌کنند تا انفجارهای کوچکی درون سیلندر رخ داده و نیروی محرکه تولید شود. اگر اکسیژن کمتری وجود داشته باشد، ایجاد این انفجارها سخت‌تر خواهد بود و بنابراین باید خودرو بیش از حالت عادی تحت‌فشار قرار گیرد. شما باید پدال گاز را بیشتر فشار دهید تا دریچه گاز بیشتر باز شود و اکسیژن بیشتری به درون سیلندرها برسد. به همین خاطر است که برای دستیابی به پرفورمنس مشابه در جاده‌های کوهستانی باید فشار بیشتری به خودرو وارد کنید.
البته برای اینکه خودرو در مناطق کوهستانی و مرتفع عملکرد بهتری داشته باشد می‌توان تغییراتی را ایجاد کرد. خودروهای بنزینی می‌توانند با برخی ترفندها بهتر عمل کنند. اگر از مکانیکی سررشته داشته باشید خودتان نیز می‌توانید دست به آچار شوید اما بهترین کار این است که به یک مکانیک مطمئن و باتجربه مراجعه نمایید. اولین کار بررسی کلی خودرو و برنامه‌ریزی مجدد ECU است تا از عملکرد مناسب خودرو در حالت عادی اطمینان حاصل شود. تعویض شمع و فیلتر هوا باعث می‌شود شما بهترین عملکرد را بدون دست‌کاری قطعات بیشتر به دست آورید. همچنین تنظیم نسبت ترکیب هوا و سوخت و ورود بیشتر هوا به پیشرانه می‌تواند عملکرد پیشرانه در مناطق مرتفع را بهبود بخشد. البته باید دانست خودروهای جدید دارای سنسور اکسیژن هستند که این کار را به‌صورت خودکار انجام می‌دهد.
نهایتاً مکانیک می‌تواند دور درجای خودرو را افزایش دهد. اگر تغییر سطح اکسیژن هوا باعث می‌شود دور درجای پیشرانه بیشتر از حد عادی کاهش یابد بنابراین احتمال دارد روشن شدن خودرو در مناطق مرتفع سخت‌تر صورت پذیرد. افزایش دور درجا به بهبود عملکرد خودرو کمک می‌کند. جالب اینکه نوع پیشرانه درون‌سوز روی عملکرد آن در مناطق کوهستانی و مرتفع تأثیرگذار است. اگرچه خودروهای دیزلی هم در چنین مناطقی با افت توان مواجه می‌شوند اما کاهش پرفورمنس آن‌ها در مقایسه با خودروهای بنزینی کمتر است. اولین دلیل برای عملکرد بهتر خودروهای دیزلی در ارتفاعات بالا این است که پیشرانه‌های دیزلی برخلاف نمونه‌های بنزینی فاقد دریچه گاز هستند و بنابراین پرفورمنس آن‌ها تقریباً در هر نوع شرایطی پایدار باقی می‌ماند. همچنین سوخت دیزل و روش تزریق آن با شدت بیشتری انجام می‌شود و افت توان خودروی دیزلی کمتر به چشم می‌آید. این یکی از چند دلیلی است که باعث شده وسایل نقلیه سنگین وزن همچون کامیون‌ها از پیشرانه‌های دیزلی استفاده کنند.
منبع: پدال
