باید بدانید که سندرم خستگی مزمن گونه ای بیماری جدی طولانی مدت می باشد که بر روی سیستم بدن اثر منفی دارد. کسانی که مبتلا به این سندرم می باشند نمی توانند فعالیت های معمولی خود را انجام دهند و همیشه خسته بوده و مشکل خواب دارند. این مشکل و بیماری با نام سندرم آنسفالومیلیت میالژیک یا ME مشکل سختی می باشد که موجب ایجاد خستگی بیش از حد در بیمار شده و احتمالا تا شش ماه زمان خواهد برد. نشانه های این بیماری با انجام کارهای جسمی یا ذهنی بدتر خواهند شد و باید بدانید که استراحت کردن این بیماری را بهتر نخواهد کرد. با ما همراه باشید تا در این مقاله از سایت هشتیا در مورد سندرم خستگی مزمن، نشانه ها و دلیل این بیماری صحبت کنیم.
سندرم خستگی مزمن یا CFS
خوب است بدانید که سندرم خستگی مزمن دارای نام کامل Chronic fatigue syndrome یا Myalgic encephalomyelitis می باشد. همچنین این سندروم با اسم آنسفالومیلیت میالژیک یا ME هم شناخته می شود و بیماری مزمن و طولانی مدتی می باشد که دارای نشانه های گوناگونی است و رایج ترین این علائم خستگی بیش از حد می باشد. شخص بیمار با وجود استراحت باز هم خیلی خسته است و نشانه های این بیماری با ورزش کردن و یا کار ذهنی بیشتر می شود. خستگی مزمن احتمالا خیلی ناگهانی آغاز می شود و حتی ممکن است کودکان هم به ان مبتلا شوند و مدت زیادی درگیر آن باشند. باید بدانید که زنان نسبت به مردان بیشتر به این بیماری مبتلا می شوند و محدوده سنی آن اکثرا در ۲۰ تا ۴۰ سالگی می باشد.
نشانه های سندرم خستگی مزمن یا CFS
نشانه های سندرم خستگی مزمن در اشخاص گوناگون با یکدیگر متفاوت است و شدت نشانه ها هم در روزهای گوناگون با هم فرق دارد. همچنین دیگر علائم این بیماری در ادامه لیست شده اند:
- بیمار پس از ورزش جسمی یا ذهنی بیش از حد خسته خواهد شد.
- بیمار دچار اختلال حافظه یا مهارت های فکری خواهد شد.
- بیمار دچار سرگیجه می شود که با تغییر وضعیت خوابیده یا نشسته به ایستاده بیشتر خواهد شد.
- بیمار دچار درد های عضلانی یا مفاصلی خواهد شد.
- بیمار خواب بیکیفیتی خواهد داشت.
- بیمار دچار سردرد خواهد شد.
- بیمار دچار گلو درد خواهد شد.
- در بیمار غدد لنفاوی گردن یا زیربغل حساس خواهند شد.
- بیمار به نور، صدا، بو، غذا و دارو واکنس شدید خواهد داشت.
دلیل ایجاد سندرم خستگی مزمن یا CFS
دلیل سندرم خستگی مزمن تاکنون ناشناخته است. ولی دلایل گوناگونی علت ایجاد این اختلال و سستی بدن و بی حالی خواهند شد که در ادامه آن ها را بیان خواهیم کرد:
-
ژنتیک دلیل ایجاد سندرم خستگی مزمن
در بعضی از خانواده ها این سندروم مشاهده شده است در نتیجه ممکن است برخی به شکل مادرزادی به این بیماری مبتلا شوند.
-
عفونت دلیل ایجاد سندرم خستگی مزمن
بعضی ها پس از مبتلا شدن به عفونتهای ویروسی یا باکتریایی با نشانه های سندرم خستگی مزمن مواجه می شوند.
-
تروما جسمی یا روحی دلیل ایجاد سندرم خستگی مزمن
بعضی از افراد پس از حادثه تصادف، صدمه دیدن، جراحی یا اضطراب و فشار عاطفی زیاد، نشانه های سندرم خستگی مزمن در آنها آغاز می شود.
-
مشکلات مصرف انرژی دلیل ایجاد سندرم خستگی مزمن
در بعضی از بیماران این سندروم فرایند تبدیل انرژی به درستی صورت نمی گیرد به این معنا که قند و چربی به شکل صحیحی به انرژی تبدیل نخواهد شد.
متداول ترین دلیل سندرم خستگی مزمن یا CFS
دلیل اساسی این بیماری هنوز ناشناخته است ولی نظریههای گوناگونی در این خصوص وجود دارد که سندروم خستگی مزمن به علت عفونت، یا بعضی عوامل بیماری به وجود بیاید. از متداول ترین دلایل سندرم خستگی مزمن عفونتهای ویروسی نظیر تب غدهدار می باشد.
فاکتورهای تشدید کننده سندروم خستگی مزمن یا CFS
فاکتورهای تشدید کننده این سندروم در ادامه بیان شده اند:
-
سن عامل تشدید کننده سندروم خستگی مزمن
این سندرم هر زمان ممکن است ایجاد شود ولی اصولا در جوانان یا افراد میانسال بیشتر خواهد بود.
-
جنسیت عامل تشدید کننده سندروم خستگی مزمن
زنان نسبت به مردان بیشتر به این بیماری مبتلا می شوند که ممکن است به دلیل بیشتر رفتن به دکتر باشد.
-
دیگر بیماری ها عامل تشدید کننده سندروم خستگی مزمن
کسانی که به بیماریهای دیگری نظیر فیبرومیالژیا یا سندرم تاکی کاردی مبتلا شده بودند بیشتر ممکن است گرفتار این سندروم شوند.
شیوه های شناسایی سندروم خستگی مزمن یا CFS
شیوه معینی جهت شناسایی سندرم خستگی مزمن وجود ندارد و این بیماری طبق علائم شناسایی می شود. پزشک با چک کردن و معاینه بالینی، دیدن نشانه های این بیماری و سابقه پزشکی نظر خود را اعلام می کند. گاهی اوقات احتمالا آزمایش خون و ادرار نیز از بیمار گرفته شوند. با توجه به اینکه نشانه های این سندروم بسیار شبیه به بیماری هایی است که خودشان درمان می شوند، در صورتی که این اتفاق نیفتد به طور حتم می توان گفت که بیماری سندرم خستگی مزمن می باشد.
آزمایش سندرم خستگی مزمن یا CFS
تاکنون آزمایش خاصی جهت شناسایی این سندروم وجود نداشته است. اکثر بیماران دارای این سندروم با ناهنجاریهای بیولوژیک مواجه می شوند، ولی هیچ یک از این نشانه های زیستی نرخ مثبت و منفی کاذب کم کافی جهت آزمایش سندرم خستگی مزمن را ندارند.
نحوه درمان سندرم خستگی مزمن یا CFS
باید بدانید که قصد از درمان سندرم خستگی مزمن بهتر شدن و آرام شدن نشانه های بیماری می باشد. راه درمان به مقدار اثر بیماری روی فرد وابسته است. تاکنون درمان خاصی برای این مشکل وجود ندارد ولی باز هم شیوه هایی جهت درمان سندرم خستگی مزمن و زیاد شدن انرژی بدن توصیه شده اند که بیماری را کنترل خواهند کرد.
- رفتار درمانی شناختی
- مدیریت میزان انرژی
- مصرف دارو جهت کنترل نشانه هایی نظیر درد و اختلالات مرتبط با خواب
بعضی از بیماران سندرم خستگی مزمن در طول زمان بهتر خواهند شد. بعضی از بیماران جهت درمان می بایست تا زندگی روزمره و الگوی کارهای خود را به شکل طولانی مدت برنامه ریزی نمایند. نشانه ها به شکل دورهای بهتر یا بدتر خواهند شد.
– داروی ضد خستگی مزمن
باید بدانید که داروی ضد خستگی مزمنی جهت درمان این سندرم موجود نمی باشد ولی استفاده از بعضی داروها موجب می شود تا بعضی از نشانه ها رفع شوند. خوردن مسکنها باعث می شود تا سردردها، درد عضلانی و مفاصل تسکین یابتد. در بعضی موارد متخصص بر اساس وضعیت بیمار مسکن های قوی تر می دهد که می بایست دوره آن کوتاه باشد.
قرص ضد خستگی برای سندروم خستگی مزمن
یکی از بهترین قرص های ضد خستگی برای بیماران سندرم خستگی مزمن، قرص ملاتونین می باشد که خیلی از علائم بیماری را بهتر می کند.
مکمل های پیشنهاد شده برای بیماران فیبرومیالژی سندرم خستگی مزمن
ویتامین ها و مکمل هایی که جهت کم کردن مقدار خستگی بیماران فیبرومیالژی سندرم خستگی مزمن وجود دارند در ادامه لیست شده اند:
- مصرف گیاه دارویی آشواگاندا
- مصرف اسیدهای چرب مهم نظیر امگا ۳ موجود در روغن ماهی
- مصرف آهن
- مصرف ویتامین B۱۲ که خستگی دلی کمبود ویتامینهای گروه B می باشد.
- مصرف کراتین
- مصرف پودر چغندر
- مصرف تیروزین
- مصرف منیزیم
- مصرف روی
– انجام ورزش و فعالیت های فیزیکی جهت درمان CFS
از جمله شیوه های درمان و کنترل این بیماری انجام ورزش و فعالیت های فیزیکی سبک نظیر حرکت های کششی سبک، یوگا، تای چی، پیاده روی یا تمرین های استقامتی سبک می باشد. در زمان انجام ورزش و فعالیت های فیزیکی همواره در صورت خستگی شدید دیگر ورزش نکنید. ورزشها و فعالیتهای فیزیکی موجب بهتر شدن نشانه های این بیماری خواهند شد:
- نفس کشیدن عمیق
- انجام تمرین های آزادسازی عضله ها
- انجام ماساژ
– رژیم غذایی در سندروم خستگی مزمن یا CFS
برنامه غذایی سالم وظیفه با اهمیتی در کنترل این سندرم دارد. اگر در بین وعده های غذایی گرسنه بودید مخلوط آجیل، بریها و ماست یونانی بخورید. همچنین میوه، سبزیجات، پروتئین یا چربیهای سالم باید در برنامه غذایی شما وجود داشته باشد.
– درمان با داروهای گیاهی برای سندرم خستگی مزمن یا CFS
درمان با داروهای گیاهی برای سندرم خستگی مزمن یا CFS باعث بهبود و تسکین نشانه های بیماری خواهد شد.
- مصرف روغن پریلا ساخته شده از گیاه روغن بذر کاسنی
- مصرف گیاهان تسکین دهنده نظیر زعفران، نعناع فلفلی، لاوندر و کامومیل با خاصیت تسکین دهندگی و ضد اضطرابی جهت کم کردن تنش و بهتر شدن خواب بیماران
- مصرف زنجبیل با خاصیت ضد التهابی و ضد دردی جهت کم کردن دردهای عضلانی و مفصلی این بیماری
- مصرف ریشه جنسینگ
سندروم خستگی مزمن یا CFS در طب سنتی
سندرم خستگی مزمن در طب سنتی نوعی بیماری نمی باشد ولی بعضی از شیوه ها و گیاهان در طب سنتی موجب کم شدن نشانه ها و بهتر شدن کیفیت زندگی در این بیماران خواهد شد که در ادامه آن ها را معرفی خواهیم کرد:
- خوردن غذاهای خنک، سرد و آب دار در طب سنتی موجب بهبود نشانه های این بیماری خواهد شد.
- گروهی از گیاهان نظیر زعفران، نعناع فلفلی و گیاه گوتو کولا در طب سنتی گیاهان تسکین کننده می باشند و موجب کاهش استرس و اضطراب در این بیماران خواهد شد.
- به علاوه در طب سنتی جهت درمان التهاب های مزمن روغنهای گیاهی به کار برده می شوند که می توانند التهاب و نشانه های دردی این بیماری را بهبود ببخشند.
- روغن ماهی دارای اسیدهای چرب امگا۳ می باشد و در طب سنتی همچون یک ضد التهاب طبیعی رفتار می کند و قادر است تا التهاب و درد این بیماری را رفع کند.
معرفی درمان های اخیر سندرم خستگی مزمن یا CFS
تاکنون درمان جدیدی برای این بیماری ایجاد نشده است. به دلیل نامعلوم بودن این بیماری، درمان آن بسیار برای متخصصین چالش برانگیز می باشد. ولی بعضی از شیوه ها و تذفندها احتمالا موجب بهتر شدن نشانه های این بیماری خواهد شد.
ترفندهایی نظیر مدیتیشن، نفس کشیدن عمیق، شیوه های تمرکز و آرامش بخشی همچون یوگا و تکنیکهای تنفسی قادر نی باشند تا اضطراب را کم کرده و باعث بهتر شدن وضعیت روحی و جسمی شوند. همچنین حمایت خانواده، دوستان و حمایت روانی توسط مشاوره و روانشناس باعث بهبود استرس خواهد شد. برنامه غذایی بهینه و سالم و مملو از مواد مغذی باعث افزایش انرژی در این بیماران خواهد شد. به علاوه این بیماران باید آب زیاد بنوشند.
پزشک مناسب جهت درمان سندروم خستگی مزمن یا CFS
جهت کنترل و درمان این بیماری باید به نزد یک پزشک خوب بروید. بهترین پزشک این بیماری می بایست تا با بیمار ارتباط بگیرد و شیوه های درمانی مناسبی را جهت درمان به او پیشنهاد دهد.
گونه های مختلف سندرم خستگی مزمن یا CFS
باید بدانید که سندرم خستگی مزمن دارای چهار درجه می باشد که بیانگر مقدار ناتوانی می باشد که این بیماری برای شخص بینار ایجاد می کند. از انواع این بیماری می توان به سندرم خستگی مزمن خفیف، متوسط و شدید و مفرط اشاره کرد.
-
سندرم خستگی مزمن شدید
سندرم خستگی مزمن شدید بیماری سختی می باشد که موجب خستگی بیش از حد و شدید در بیمار شده و تا شش ماه زمان خواهد برد. علائم این بیماری با فعالیت فیزیکی و ذهنی بدتر می شوند.
-
سندرم خستگی مفرط
سندروم خستگی مفرط، به علت اضطراب مزمن و بلند مدت ایجاد می شود که به مدت شش ماه زمان خواهد برد و به صورت کامل خوب نمی شود. این حالت پیش از این دارای اسم فرسودگی شغلی بود و بیانگر فشار بیش از حد به مغز و اضطراب ناسالم می باشد.
بدی های سندرم خستگی مزمن یا CFS
نشانه های این بیماری برخی اوقات به خودی خود رفع می شوند و برخی اوقات با کار فیزیکی و اضطراب عاطفی بدتر میشوند. بدی های این بیماری در ادامه لیست شده اند:
- بیمار ضعف بدنی شدید دارد و نمی تواند از رختخواب بیرون بیاید.
- بیمار خستگی بسیاری دارد.
- بیمار حساسیت سبک دارد.
- بیمار سردرد دارد.
- بیمار درد عضلانی و مفاصل دارد.
- بیمار تمرکز ندارد.
- خلق و خو و مزاج بیمار عوض شده است.
- بیمار دچار افسردگی شده است.
شیوه های جلوگیری از سندرم خستگی مزمن یا CFS
دلایل این بیماری پیچیده می باشند و تاکنون درمان مشخصی برای آن وجود ندارد. شیوه های جلوگیری از سندرم خستگی مزمن در ادامه لیست شده اند:
- همواره استراحت کافی داشته باشید.
- غذاهای التهابی را کمتر مصرف کنید.
- آب کافی بنوشید.
- میزان کافئین کمتری مصرف کنید.
- مقدار مصرف قند خود را کنترل کنید.
- ورزشهای سبک و ملایم انجام دهید.
سخن پایانی
همانگونه که بیان کردیم بیماری سندرم خستگی مزمن یا CFS نوعی مریضی ناشناخته و مزمن می باشد. نشانه های مهم آن شامل خستگی بیش ار حد می باشد و به مدت شش ماه به طول می انجامد و همچنین با استراحت کردن بهبود پیدا نمی کند. در کنار خستگی، بیماران نشانه هایی نظیر درد عضلانی و مفصلی، مشکل در خواب، اختلالات تمرکز و حافظه، سردرد، زیاد شدن حساسیت به محیط و زیاد شدن نشانه های بعد از فعالیت زیاد دارند. درمان سندرم خستگی مزمن اصولا ترکیبی از تکنیک های درمانی میباشد.
اساسی ترین قصد درمان، مدیریت و کم کردن نشانه ها و بهتر شدن کیفیت زندگی بیماران می باشد. جهت انجام این کار باید استراحت درست، رژیم غذایی سالم، مدیریت اضطراب، فعالیت های فیزیکی مرتب و به کار بردن شیوه های بهبود نشانه ها را در پیش گرفت. در پایان جهت کنترل سندرم خستگی مزمن، می بایست از یک متخصص روانشناس کمک بگیرید.