استفاده از تجهیزات برقی و الکترونیکی بخش مهمی از زندگی روزمره و صنعت را در بر می گیرد. به دلیل گستردگی استفاده از وسایل برقی و سیستم های الکتریکی، ایمنی یکی از اصلی‌ترین دغدغه‌هاست. یکی از روش‌های مهم برای اطمینان از ایمنی سیستم‌های الکتریکی، داشتن سیستم ارتینگ یا اتصال به زمین مناسب است. بدون ارتینگ صحیح، حتی پیشرفته‌ترین سیستم‌های الکتریکی هم می‌توانند جان انسان‌ها را تهدید کنند یا به تجهیزات الکتریکی آسیب برسانند. اینجاست که نقش یک ابزار حیاتی پر رنگ تر می شود؛ ارت سنج. ابزارهایی مثل ارت سنج نقش کلیدی در سیستم های برقی ایفا می‌کنند.
احتمالاً یکی از چالش هایی که با آن رو به رو خواهید بود، انتخاب و خرید ارت سنج است. کیفیت، دقت، قابلیت‌ها و برند سازنده همگی می‌توانند نقش تعیین‌کننده‌ای در انتخاب ارت سنج مناسب داشته باشند. مخصوصاً در بازار ایران که تنوع برندها و مدل‌ها بالاست و تشخیص گزینه‌ی مناسب می‌تواند با دشواری همراه باشد.
به همین دلیل در این مقاله، می‌خواهیم به صورت کامل و تخصصی، بهترین ارت سنج‌های موجود در بازار ایران در سال ۱۴۰۴ را بررسی کنیم. علاوه بر معرفی برترین مدل‌ها، راهنمای جامعی برای خرید ارت سنج ارائه می‌دهیم تا بتوانید بر اساس نیاز، بودجه و کاربرد مورد نظرتان، بهترین انتخاب را داشته باشید. پس اگر شما تکنسین برق، مهندس ناظر، یا حتی مسئول تاسیسات یک ساختمان هستید، این مقاله برای شما است.
ارت سنج چیست و چرا باید از آن استفاده کنیم؟
ارت سنج یا ارت تستر دستگاهی است که برای اندازه‌گیری مقاومت اتصال زمین (ارت) طراحی شده است. این مقاومت نشان می‌دهد که سیستم ارتینگ (زمین) تا چه اندازه می‌تواند جریان‌های نشتی یا خطا را به زمین هدایت کند. چرا استفاده از ارت تستر مهم است؟ زیرا در صورت بروز اشکال یا اتصال کوتاه، اگر سیستم ارت درست عمل نکند، جریان ممکن است به مسیرهایی غیر از زمین وارد شود. مثلاً به بدن انسان یا تجهیزات حساس! بنابراین وظیفه ارت سنج این است که بررسی کند آیا سیستم ارتینگ به درستی کار می‌کند یا خیر. به زبان ساده، این دستگاه مشخص می‌کند که آیا زمین به‌خوبی جریان‌های اضافی را تخلیه می‌کند یا خیر. ارت تستر با ارسال یک جریان الکتریکی ضعیف به زمین، میزان مقاومت آن را اندازه‌گیری می‌کند.
مزایای استفاده از ارت سنج
برخی از مهم‌ترین مزایای استفاده از ارت سنج عبارتند از:
- اطمینان از ایمنی افراد
- محافظت از تجهیزات الکتریکی
- پایش سلامت سیستم‌های الکتریکی
- یافتن مشکلات در سیستم ارتینگ
ارت تستر ها در شکل‌ها و مدل‌های مختلفی ارائه می‌شوند. برخی برای تست ارت ساده در محیط های غیر صنعتی مناسب اند، برخی دیگر برای استفاده حرفه‌ای در پروژه‌های صنعتی یا مخابراتی طراحی شده‌اند. همین تنوع زیاد است که خرید ارت سنج را به تصمیمی مهم تبدیل می‌کند. در ادامه، با انواع این دستگاه‌ها بیشتر آشنا خواهیم شد.
انواع ارت سنج موجود در بازار
در بازار ایران، ارت تستر ها معمولاً به سه دسته کلی تقسیم می‌شوند که هر کدام برای نیاز خاصی تولید و طراحی شده‌اند:
۱- ارت تستر آنالوگ
اگرچه امروزه کاربرد مدل های آنالوگ کمتر شده، اما همچنان در برخی پروژه‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند. ارت سنج آنالوگ ساده‌تر، مقاوم‌تر و معمولاً ارزان‌تر از همتای دیجیتال یا کلمپی خود است. یکی از معایب اصلی آن‌ها، دشواری خواندن اعداد در شرایط نوری ضعیف یا هنگام لرزش دست است.
✅ مزایا:
- قیمت پایین تر نسبت به نوع دیجیتال
- کارکرد دستگاه بدون نیاز به باطری
- تأثیر پذیری کمتر نسبت به نویزهای محیط
❌ معایب:
- دقت کمتر نسبت به مدل های دیجیتال
- عدم امکان ثبت داده‌ها
- عدم وجود قابلیت‌های پیشرفته
- تفسیر سخت‌تر نتایج برای کاربران مبتدی یا نیمه حرفه ای
ارت سنج دیجیتال
ارت تستر های دیجیتال، امروزه محبوب‌ترین نوع از انواع ارت تستر در بازار هستند. این دستگاه‌ها دقت بسیار بالایی دارند، کاربرپسند هستند و برخی مدل‌ها دارای حافظه داخلی برای ثبت داده‌ها می‌باشند. بسیاری از آن‌ها قابلیت اتصال به کامپیوتر برای تحلیل داده‌ها را نیز دارند. در برخی مدل‌ها، حتی امکان اتصال بی‌سیم یا بلوتوث هم فراهم شده است تا کاربران بتوانند از راه دور داده‌ها را بررسی و تجزیه و تحلیل کنند. قیمت این نوع دستگاه‌ها معمولاً بیش تر از نوع ارت تستر عقربه ای است، اما مزایایی چون دقت و قابلیت‌ها و ویژگی های بیشتر، این هزینه را توجیه می‌کند.
✅ مزایا:
- دقت بالا در اندازه‌گیری مقاومت زمین
- امکان ثبت و ذخیره داده‌ها
- سرعت بالا در اندازه‌گیری و تحلیل نتایج
- قابلیت تشخیص خطا و هشدار خودکار
- امکان اندازه‌گیری پارامترهای متعدد
- پایداری و قابلیت کالیبراسیون دقیق
❌ معایب:
- آسیب‌پذیری بیشتر در برابر نویز و تداخل
- قیمت بالاتر نسبت به مدل آنالوگ
ارت سنج کلمپی
این نوع ارت تستر ها که با نام ارت سنج چنگکی و انبری نیز شناخته می شوند، برای استفاده در محیط‌هایی که قطع سیستم ارتینگ امکان‌پذیر نیست، بسیار مناسب‌اند. ارت سنج های کلمپی بدون نیاز به قطع سیم ارت، تنها با قرار دادن چنگک دستگاه دور سیم، مقاومت را اندازه‌گیری می‌کنند. به بیان ساده تر تفاوت اصلی این دستگاه با ارت سنج های سه سیمه یا چهار سیمه در روش اندازه‌گیری آن است. ارت سنج کلمپی به جای نیاز به کوبیدن میله‌های کمکی در زمین و یا قطع اتصال سیستم ارت، مانند یک “کلمپ” یا “انبر” حول سیم ارت اصلی یا کابل اتصال به زمین قرار گرفته و فرآیند اندازه‌گیری را انجام می‌دهد. البته این مدل‌ها معمولاً قیمت بالاتری دارند و نیاز است تا از دانش کافی برای استفاده از آن بهره‌مند باشید.
✅ مزایا:
- عدم نیاز به قطع کابل یا الکترود زمین
- کاربری آسان و سریع
- مناسب برای سیستم‌های چند ارتی
- قابلیت اندازه‌گیری جریان نشتی
❌ معایب:
- عدم کاربرد در سیستم‌های تک ارتی
- نیاز به لوپ مقاومتی
- محدودیت در اندازه‌گیری مقاومت‌های بسیار پایین یا بسیار بالا
بهترین برندهای ارت سنج موجود در بازار ایران
در بازار ایران برندهای مختلفی از دستگاه ارت سنج موجود است که هر کدام ویژگی‌ها، قیمت‌ها و کیفیت خاص خود را دارند. در این بخش، نگاهی دقیق به شناخته‌شده‌ترین و پرفروش‌ترین برندهای ارت سنج در سال ۱۴۰4 خواهیم داشت.
۱- کیوریتسو (Kyoritsu)
برند ژاپنی Kyoritsu یکی از معتبرترین نام‌ها در حوزه تجهیزات اندازه‌گیری الکتریکی است. ارت سنج‌های این برند به‌خاطر دقت بالا، ساختار مقاوم، عمر طولانی و کاربری آسان شهرت دارند.
ویژگی ها:
- دقت بالا
- طراحی ارگونومیک
- نمایشگر بزرگ و خوانا
- دارای مدل‌های دیجیتال و آنالوگ
مدل پیشنهادی از این برند ارت تستر کیوریتسو مدل 4105A است که بسیار محبوب و دقیق، مناسب پروژه‌های صنعتی می باشد.
۲- مستک (Mastech)
Mastech یک برند چینی معتبر است که تجهیزات اندازه‌گیری با کیفیت بالا و قیمت مقرون به صرفه تولید می‌کند. برای کسانی که بودجه محدودی دارند اما به دنبال کارایی قابل قبول هستند، انتخاب مناسبی است.
ویژگی ها:
- قیمت اقتصادی
- تنوع بالا در مدل ها
- دقت مناسب
مدل پیشنهادی از این برند ارت سنج کلمپی مستک مدل MS2301است.
۳- فلوک (Fluke)
Fluke برند آمریکایی و یکی از گران‌ترین و دقیق‌ترین ارت سنج‌های بازار است. اگر پروژه‌هایی با حساسیت بالا دارید، این برند بی‌رقیب و مناسب با نیاز شما خواهد بود.
ویژگی ها:
- کیفیت ساخت ممتاز
- طول عمر بالا و همینطور دقت بالای اندازه گیری در شرایط محیطی مختلف
مدل پیشنهادی این برند نیز ارت سنج کلمپی فلوک مدل 1630 است که می توانید آن را از فروشگاه های معتبر تهیه و خریداری کنید.
۴- هیوکی (Hioki)
یک برند ژاپنی است که با تمرکز ویژه بر دقت و دوام و کارایی، مخصوص پروژه‌های صنعتی بزرگ می باشد. اگر دنبال دستگاهی هستید که سال‌ها بدون مشکل کار کند، برند Hioki انتخابی مطمئن است.
ویژگی ها:
- دقت بالا
- دارای مدل‌های مقاوم صنعتی
- مناسب تست‌های میدانی
مدل پیشنهادی نیز ارت تستر دیجیتال هیوکی مدل FT6031 است.
۵- یونیتی (UNI-T)
UNI-T یکی از برندهای خوش‌نام چینی با کیفیت بالا و نوآوری در طراحی است. محصولات این برند در ایران به‌راحتی پیدا می‌شوند و خدمات پس از فروش خوبی دارند.
ویژگی ها:
- برخورداری از تکنولوژی روز
- قابلیت‌های پیشرفته مانند اتصال به کامپیوتر
- مناسب برای کارهای حرفه‌ای
مدل پیشنهادی از این برند نیز ارت تستر UNI-T UT521 است.
کدام ارت تستر برای شما مناسبت تر است؟
حالا که با برندها و مدل‌های مختلف آشنا شدید، ممکن است این سوال برایتان پیش آمده باشد که کدام مدل از انواع ارت سنج برای من مناسب تر است؟ پاسخ این سوال به چند عامل بستگی دارد:
- اگر پروژه‌های کوچک دارید مدل‌های Mastech یا UNI-T انتخاب‌های مقرون به صرفه ای هستند.
- اگر پیمانکار یا تکنسین برق هستید مدل‌های Kyoritsu یا Hioki انتخاب های حرفه ای تری محسوب می‌شوند.
- اگر در صنعت یا پروژه‌های حساس کار می‌کنید مدل‌های Fluke بهترین انتخاب هستند، هرچند قیمت بالایی دارند.
- اگر نیاز به اندازه‌گیری بدون میله دارید ارت سنج های کلمپی مانند Fluke 1630 بهترین عملکرد را دارند.
راهنمای خرید بهترین ارت سنج
در ادامه با بررسی ۴ فاکتور اصلی و مهم که باید پیش از خرید ارت تستر در نظر بگیرید، به شما کمک می‌کنیم تا با دیدی بازتر و آگاهانه تر اقدام به خرید این دستگاه نمائید.
۱- دقت اندازه گیری ارت سنج
یکی از اولین و مهم‌ترین نکاتی که هنگام خرید ارت سنج باید به آن توجه کرد، “دقت اندازه‌گیری” دستگاه است. دقت، تعیین‌کننده میزان صحت و اعتبار داده‌هایی است که دستگاه ارائه می‌دهد. دستگاه‌های ارت سنج بسته به برند و نوع آن، معمولاً دارای بازه دقت متفاوتی هستند؛ برخی دارای دقت ۲±٪ و برخی تا ۰.۵±٪ هستند. هرچه این مقدار کمتر باشد، به این معناست که دقت دستگاه بالاتر است.
۲- محدوده اندازه گیری
یکی از مهم‌ترین ویژگی‌هایی که باید هنگام انتخاب ارت تستر بررسی شود، محدوده اندازه‌گیری دستگاه است. این محدوده مشخص می‌کند که دستگاه تا چه مقدار مقاومت را می‌تواند اندازه‌گیری کند. معمولاً این مقدار در بازه‌ای بین ۰.۰۱ اهم تا چند کیلو اهم قرار دارد.
۳- پشتیبانی از تست ارت به روش‌های مختلف
تمام ارت سنج‌ها به یک روش کار نمی‌کنند. بسته به مدل و فناوری استفاده‌شده، ممکن است دستگاه از یک یا چند روش مختلف برای تست مقاومت زمین استفاده کند. شناخت این روش‌ها به شما کمک می‌کند دستگاهی انتخاب کنید که با نیازهای شما همخوانی داشته باشد. عموما روش های اندازه گیری مقاومت زمین با ارت سنج متنوع هستند.
۴- قیمت و ارزش خرید به نسبت امکانات
قیمت همیشه یکی از فاکتورهای تعیین‌کننده در خرید است. اما نکته مهم‌تر، ارزش خرید به نسبت امکانات است. ممکن است یک ارت سنج ارزان قیمت، فاقد امکانات کلیدی باشد که در آینده باعث دردسر شما شود. از سوی دیگر، ارت تستری با امکانات اضافه اما غیرکاربردی هم صرفاً هزینه اضافه است.
اشتباهات رایج هنگام خرید و استفاده از ارت سنج
- بسیاری از کاربران هنگام خرید ارت سنج فقط به قیمت توجه می‌کنند و نیاز خود را بررسی نمی‌کنند. ممکن است یک دستگاه ارزان برای پروژه‌های سبک مناسب باشد اما در پروژه‌های صنعتی کارایی نداشته باشد.
- یکی دیگر از اشتباهات متداول، قرار ندادن صحیح الکترودها یا استفاده از کابل‌های نامناسب است که باعث کاهش دقت نتایج می‌شود.
- هر ارت سنجی نیاز به کالیبراسیون دوره‌ای دارد. نادیده گرفتن این موضوع باعث افت دقت و حتی اشتباه در نتایج خواهد شد که در مواردی می‌تواند خطرناک باشد.
جمع بندی
در این مقاله علاوه بر معرفی بهترین برندهای ارت تستر موجود در بازار ایران، راهنمای کامل خرید ارت سنج را نیز ارائه کردیم تا بتوانید یک خرید مطمئن را داشته باشید. در پایان اگر بخواهیم تمام مطالب را در چند جمله خلاصه کنیم باید بگوییم که:
- ارت سنج ابزار ضروری سیستم های الکتریکی است که لزوم استفاده از آن به منظور ایمنی افراد، کاهش خطرات برق گرفتگی و به منظور جلوگیری از آسیب به تجهیزات الکتریکی توصیه می گردد.
- انتخاب ارت تستر باید بر اساس نیاز واقعی و نوع کاربرد انجام شود. اگر کار صنعتی انجام نمی‌دهید، نیازی به خرید دستگاه ارت تستر ۳۰ میلیونی نیست.
- برندهای معتبر مثل کیوریتسو، یونیتی، مستک، فلوک و هیوکی در بازار ایران طرفداران بسیاری دارند. این برندها هم از نظر کیفیت، هم خدمات پس از فروش و هم موجودی قطعات قابل اعتماد هستند.
- در هنگام خرید ارت سنج می بایست مواردی همچون دقت اندازه گیری، محدوده ی اندازه گیری، قیمت و ارزش خرید به نسبت امکانات و پشتیبانی از تست ارت به روش‌های مختلف دقت کنید.
- همچنین نباید از اصول مهمی مثل نحوه صحیح استفاده، نگهداری منظم، کالیبراسیون دوره‌ای و رعایت نکات ایمنی غافل شوید. بسته به میزان استفاده و شرایط محیطی، معمولاً هر سال یک‌بار کالیبراسیون توصیه می‌شود.
اگر این مقاله برای شما مفید بود، لطفاً آن را به دیگران معرفی کنید. همچنین اگر شما هم برندهای دیگری از دستگاه تستر زمین می‌شناسید، خوشحال می‌شویم تا در بخش کامنت ها آن ها را به ما معرفی کنید.
