خوب است بدانید که تُرکمتر دریل یا گشتاور سنج، از جمله قطعه های کاربردی در دریل‌ها و دریل پیچ گوشتی‌های برقی و شارژی محسوب می شود. باید بگوییم که ترکمتر یا torque meter دریل نوعی ابزار یا آچار می باشد که جهت بستن پیچ و مهره ها با مقدار معینی گشتاور به کار برده می شود.
به بیان دیگر عملکرد ترکمتر در دریل، کنترل و اندازه‌گیری مقدار گشتاور اعمال شده در زمان باز و بستن پیچ و مهره می باشد. نام های دیگر ترکمتر، گشتاور سنج، کلاچ و ترک رنچ یا torque wrench نیز می باشد.
کاربرد ترکمتر در ابزار دریل
چیزی که باعث می شود تا ترکمتر دریل از یک دریل معمولی مجزا شود، میزان کنترل گشتاور می باشد. بنابراین باید بگوییم که نقش ترکمتر دریل، کنترل گشتاور است. با کمک این دستگاه قادر می باشید تا جهت پیچ کاری مواد نرم درجه های کم و جهت پیچ کاری سطح های سخت گشتاور با فشار زیاد به کار ببرید.
وظیفه ترکمتر در فعالیت هایی که می بایست پیچ و مهره‌ها به طور کامل سفت شوند، بسیار مهم می باشد. به کار بردن این ابزار به کاربر این اجازه را می دهد تا قادر باشد میزان فشار اعمال شده بر اتصالات را محاسبه کرده و آن را بر اساس مشخصات پیشنهاد شده، تنظیم نماید.
برای نمونه جهت بستن پیچ‌های سر سیلندر اتومبیل ها، احتیاج به ترکمتر می باشد؛ چراکه این کار خیلی حساس بوده و کلیه پیچ‌ها می بایست با نیرویی یکسان و یکدست به سیلندر وصل شوند.
معمولا جهت طراحی هر ابزار و دستگاه استانداردی، مقدار گشتاور موردنیاز جهت سفت کردن اتصالات به وسیله طراح آن بیان می‌شود. بر روی این آچار یک شاخص موجود می باشد که با کمک آن قادر می باشید تا گشتاور لازم را تنظیم نمایید. برای نمونه جهت بستن پیچ سر سیلندر اتومبیل پژو، می بایست تمامی پیچ‌ها را با گشتاور 6 کیلوگرم به وسیله ترکمتر سفت نمایید.
مقدار خطای ابزار ترکمتر دریل
هر ترکمتر با در نظر گرفتن نوع برند و سختی استفاده، دقت اندازه‌گیری مختص به خود را دارد و مقدار آن با مدل گشتاور تغییر خواهد کرد؛ ولی مقدار تحمل یا تلورانس خطای ترکمتر اصولا میان 1 تا 4 و 5 درصد می باشد.
واحد اندازه‌گیری ابزار ترکمتر
واحد اندازه گیری این ابزار بر اساس برند و کشور تولیدکننده فرق دارد. طبق استاندارد جهانی، واحد گشتاور، نیوتن در متر می باشد و در برندهای انگلیسی و آمریکایی، برخی اوقات شاخص به اینچ در پوند یا فوت در پوند عوض می شود.
مثلا مقدار ترکمتر برای سر سیلندر اتومبیل 206 برابر با 20 نیوتن متر و 240 درجه می باشد. کلا جهت این که قادر باشید تا ترکمتر را تنظیم نمایید، می بایست تا این اعداد را به خوبی شناخته و از افراد فنی باشید.
نحوه اعمال تنظیمات گشتاور دریل شارژی
همانگونه که پیش تر نیز گفتیم گشتاور ابزار، به وسیله اعدادی که روی دریل موجود می باشد، معین می‌شود. این عددها دارای استاندارد معینی می باشند که مقدار توان و سرعت ابزار را معین می‌کنند. در صورتی که بخواهید بر اساس کاری که انجام می‌دهید، ترکمتر را تنظیم نمایید، می بایست تا نخست این اعداد را بشناسید و یاد بگیرید تا برای چه هستند.
مفهوم عددهای روی دریل شارژی
بر هر دریل شارژی تعدادی عدد وجود دارند که مقدار گشتاور دستگاه را معین می‌کنند. این اعداد دارای یک استاندارد می باشند و به شکل واحد فعالیت می‌کنند. این اعداد اصولا از یک آغاز شده و با در نظر گرفتن نوع ابزار تا 24 ادامه می یابند.
بزرگ و کوچک بودن این عددها و شماره های روی دریل شارژی، بیانگر مقدار توان و سرعت ابزار می باشد. به بیان دیگر دستگاه و اعداد روی آن را می بایست بر اساس کاربری تنظیم کرد.
جهت آشنایی با این اعداد و تنظیمات ترکمتر دریل شارژی می بایست تا محدوده گشتاور را برای بعضی از کارها یاد بگیرید که در ادامه ان ها را توضیح داده ایم:
- مقدار گشتاور ۱ تا ۴ جهت بستن پیچ‌های ریز مورد استفاده قرار می گیرد.
- مقدار گشتاور ۵ تا ۷ جهت بستن پیچ ریز در مواد نرم مورد استفاده قرار می گیرد.
- مقدار گشتاور ۸ تا ۱۰ جهت بستن پیچ‌های ریز در مواد نرم و سخت مورد استفاده قرار می گیرد.
- مقدار گشتاور ۱۱ تا ۱۳ جهت بستن پیچ‌های سخت مورد استفاده قرار می گیرد.
- مقدار گشتاور ۱۴ تا ۱۶ جهت بستن پیچ‌های بزرگ‌تر مورد استفاده قرار می گیرد.
به صورت رایج گشتاور دریل شارژی در میان همه مدل‌های بیان شده در بازار بدین صورت می باشد و فقط در مواردی که دریل شارژی عملکرد ویژه ای داشته باشد ممکن است جهت استفاده از آن به دفترچه دریل نیاز باشد.
دلیل نبودن ترکمتر در دریل پیچ گوشتی شارژی
خوب است بدانید که دریل پیچ‌گوشتی شارژی دارای ترکمتر نمی باشد، بنابراین شیوه تنظیم گشتاور انتقال یافته، انتخاب نوع چند دنده‌ای می باشد یا اینکه با فشار دادن و ول کردن دکمه دریل، سرعت آن را تنظیم نمایید.
با توجه به این که دریل پیچ گوشتی‌ها دستگاه های خیلی قوی می باشند و گشتاوری برابر با 150 نیوتن ایجاد می کنند، بنابراین جهت انجام کارهای سنگین نظیر باز و بستن زیاد پیچ‌های بزرگ به کار برده می شوند. در این کارها به علت اینکه توان و سرعت بسیار اهمیت دارد، کاربر علیرغم کارهای سبک، احتیاج به محدود کردن گشتاور انتقالی ندارد. بنابراین دریل پیچ‌گوشتی شارژی را بر می گزیند.
فرق میان آچار ترکمتر و ترکمتر دریل
باید بدانید که این دو ابزار یکی نیستند و با هم فرق دارند. آچار ترکمتر وسیله ای می باشد که جهت اندازه‌گیری مقدار گشتاور اعمال شده در زمان باز و بستن پیچ به کار برده می شود.
ترکمتر دریل یا حلقه گشتاور با نام دیگر کلاچ، ساز و کاری موجود در ساختار دریل‌ها و پیچ‌گوشتی‌ها می باشد که گشتاور خارج شده آن ها را تنظیم می نماید.
کلام پایانی
در این مطلب در مورد ترکمتر دریل صحبت کردیم و و این که چه نقشی در این ابزار دارد. به صورت کلی ترکمتر یا گشتاور سنج دریل، جزئی مهم برای دریل‌ها و دریل پیچ گوشتی ها به شمار می رود که نقش ان تنظیم مقدار گشتاور خارج شده می باشد.
در این مطلب چگونگی تنظیم ترکمتر دریل بیان کردیم و فهمیدید که به وسیله ععدهای موجود روی دریل‌ها قابل تنظیم می باشد. امیدواریم این مطلب برایتان مفید بوده باشد. ازینکه تا انتهای مقاله با ما همراه بودید سپاسگزاریم.
