خوب است بدانید که تعداد سنسورها و حسگرهایی که جهت کارکرد درست یک اتومبیل نیاز می باشند خیلی زیاد هستند. دو مورد از این سنسورها که وظیفه مهمی در کارکرد اتومبیل ها دارند مف یا MAF سنسور و وف یا VAF سنسور می باشند.
درباره مف سنسور و نقش آن در اتومبیل
تا حدود سه دهه پیش کنترل همه سیستم سوخت رسانی اتومبیل توسط قطعهای به اسم کاربراتور صورت می گرفت. ولی کم کم با ظهور ECU خیلی از موارد در اتومبیل ها عوض شدند. یکی از این موارد سیستم سوخت رسانی بود. در حال حاضر که دیگر اتومبیل ها در عوض کاربراتور از انژکتور استفاده میکنند می بایست تا نسبت سوخت به هوا در محفظه احتراق به صورت دقیقی کنترل شود. بنابراین مهندسین تصمیم گرفتند تا سنسوری با اسم مف یا mass-air-flow را اختراع کنند. این سنسور باید به صورت دقیق مقدار هوای وارد شده به موتور و انتقال آن به ECU را اندازه گیری و محاسبه کند. ECU هم بعد از گرفتن این اطلاعات دستورهای موردنیاز را به انژکتور جهت پاشش سوخت منتقل می کند. به عبارت دیگر این سنسور باعث می شود تا اتومبیل میزان مناسب سوخت و هوا را جهت احتراق به موتور تزریق نماید.
-
نحوه فعالیت مف سنسور در اتومبیل
تاکنون گونه های متفاوتی از مف سنسور ساخته شده ولی برترین و متداول ترین آن سیم گرم یا Hot-Wire می باشد که چگونگی کارکرد آن را در ادامه توضیح خواهیم داد. چگونگی کارکرد این مدل مف سنسور خیلی آسان می باشد. در مف سنسورهای سیم گرم یک سیم تحت ولتاژ ثابت وجود دارد و جریان الکتریکی ثابتی از آن عبور می کند. این سیم به صورت دقیق در تماس با هوای وارد شده به موتور قرار دارد در نتیجه در زمان تماس هوا با این سیم، دمای سیم کم تر می شود. عوض شدن دمای سیم موجب زیاد شدن یا کم شدن استحکام سیم و در پایان تغییر جریان عبوری خواهد شد. مدار الکترونیکی موجود در مف سنسور نقش محاسبه تغییرات این جریان را دارد. این مدار بعد از اندازه گیری مقدار تغییرات جریان عبوری از سیم اطلاعات موردنیاز از مقدار هوای ورودی به موتور را گرفته و درپایان به ECU می فرستد. این سنسور میان فیلتر هوا و منیفولد هوا می باشد.
درباره وف سنسور و نحوه فعالیت آن در اتومبیل
سنسور وف نقشی همانند مف سنسور دارد ولی کار خود را با شیوه ای متفاوت انجام میدهد. سر و کار این سنسور با مقاومت و جربان الکتریکی می باشد. درون این مدل سنسور یک پره کوچک موجود می باشد که هوای وارد شده به موتور از سر راه آن عبور می کند. با گذشتن جریان هوا از گذرگاه این پره، پره به طرف پایین میرود و فنری که به آن وصل می باشد را فشار می دهد. هر مقدار که جریان هوای وارد شده بالاتر باشد پرهها به مقدار بیشتری به طرف پایین حرکت میکنند تا راه را جهت عبور هوا بازتر کنند. هنگامی هم که جریان هوای گذر کرده از آن کم تر باشد، فنر بار دیگر آن را به طرف بالا هل میدهد تا در جای اصلی خود بازگردد. این پره وصل به یک مقاومت الکتریکی متغیر یا رئوستا می باشد. حرکت رو به بالا و پایین این پره باعث کم و زیاد شدن مقاومت این رئوستا خواهد شد و در نهایت مدار الکترونیکی در سنسور تغییر جریان الکتریکی را شناسایی می کند و همانند مف سنسور داده های موردنیاز را به ECU می فرستد.
باید بگوییم که در اتومبیل هایی که دارای وف سنسور می باشند قابلیت تغییر مقدار ورود هوا به موتور به آسانی ممکن می باشد. جهت انجام این کار می بایت تا پیچ تنظیمی که بر روی منیفولد وجود دارد را محکم نمایید. این کار موجب میشود پره های درون سنسور وف مشکل تر حرکت کند و مقدار ورودی هوا به موتور را کم تر می کند. جهت زیاد کردن مقدار ورود هوا به موتور هم می بایت تا برعکس این کار را انجام دهید. ولی پیشنهاد ما این است که تا جای ممکن در وف سنسور تغییری به وجود نیاورید چراکه احتمالا این کار موجب کم شدن کیفیت احتراق در سیلندرها خواهد شد.
انتخاب میان وف سنسور و مف سنسور
در حال حاضر دیگر وف سنسور در اتومبیل ها استفاده نمی شود چراکه دقت آن به علت ساختار مکانیکی آن خیلی کم تر از مف سنسور می باشد. از خوبی های مف سنسور می توان به عدم احتیاج به سنسور دمای هوا اشاره کرد. همانگونه که میدانید دمای هوا اثر بسیار خوبی بر روی تراکم مقدار هوای وارد شده به موتور دارد. هنگامی که در اتومبیل وف سنسور به کار رود جهت پاشش سوخت به صورت دقیق احتیاج به سنسور دمای هوا هم می باشد. این سنسور توسط وف سنسور جرم و حجم هوای وارد شده به موتور را به ECU می فرستد. ولی هنگامی که در اتومبیل مف سنسور به کار برده شود، سیم گرم درون سنسور به صورت اتوماتیک در کنار حجم هوای وارد شده دمای آن را هم محاسبه میکند و به ECU می فرستد. از خوبی های دیگر سنسور وف در مقایسه با سنسور مف خراب شدن کم تر و حجم پایین تر آن می باشد.
نشانه های خراب شدن وف و مف سنسور
- استفاده زیاد سوخت اتومبیل دلیل خرابی این سنسورها می باشد.
- خاموشی موتور در زمان شتاب گیری دلیل خرابی این سنسورها می باشد.
- بیرون آمدن دود سیاه از اگزوز اتومبیل دلیل خرابی این سنسورها می باشد.
- ارزیدن و کارکرد بد موتور اتومبیل دلیل خرابی این سنسورها می باشد.
- پایدار نبودن دور موتور اتومبیل در سرعت های ثابت دلیل خرابی این سنسورها می باشد.