سنسور دور موتور یا Engine Speed Sensor که به اختصار ESS نامیده می شود جزئی ضروری در صنعت الکترونیک و اتومبیل سازی می باشد. خوب است بدانید که این سنسورها جهت اندازه گرفتن سرعت یا وضعیت دورانی موتورها به کار برده می شوند و وظیفه با اهمیتی در تنظیم و کارکرد درست موتور دارند. چون که سنسورهای دور موتور بسیار با اهمیت می باشند، باید همیشه کارکرد آن ها توسعه یافته و دقت آن ها نیز بهتر شود.
سنسور دور موتور
سنسور دور موتور در اتومبیل ها یک جز الکترونیکی می باشد که سرعت و وضعیت چرخش میل‌لنگ موتور را محاسبه می کند و سپس به کامپیوتر مرکزی اتومبیل یا ECU می فرستد. خوب است بدانید که ECU به کمک این داده ها کارهایی نظیر تنظیم وقت تزریق سوخت، جرقه‌زنی، مجموعه های ضد قفل و دیگر کارکردهای موتور را انجام می دهد و از طریق میدان مغناطیسی یا نور، سیگنال‌های الکتریکی ایجاد می‌کند.
اصولا سنسورهای دور موتور با کمک چند نوع فناوری متفاوت، سرعت یا موقعیت را اندازه می گیرد. این فناوری ها شامل اثر هال، اثر هال اپتیکال، تغییرات جریان الکتریکی و میدان مغناطیسی می باشند. این فناوری ها به حسگرها اجازه می دهد تا با دقت خیلی زیادی داده ها را از موتور بگیرند. به علت این که سرعت و موقعیت با دقت موتورها جهت موارد صنعتی و اتومبیل سازی خیلی مهم می باشد، می بایست تا طراحان کار طراحی سنسورهای دور موتور را خیلی دقیق و مطمئن انجام دهند. به علاوه، این سنسورها می بایست توانایی کارکرد خوب در وضعیت های محیطی گوناگون نظیر دما، رطوبت و فشار داشته باشند.
نحوه کارکرد سنسور دور موتور
باید بدانید که سنسور دور موتور با تولید سیگنال‌های الکتریکی به وسیله تغییر میدان مغناطیسی یا نور کار خود را انجام می دهد. این سیگنال‌ها سرعت و موقعیت چرخش میل‌لنگ موتور را محاسبه کرده و به کامپیوتر مرکزی اتومبیل یا ECU می فرستند. به علاوه کامپیوتر مرکزی اتومبیل این سیگنال‌ها را جهت تنظیم کارکرد موتور به کار می برد.
گونه های سنسور دور موتور
گونه های متفاوتی از سنسور دور موتور وجود دارد. ما در این مقاله سه مدل از آن ها را معرفی کرده و برایتان شرح می دهیم.
سنسور تغییرپذیری متغیر یا VR: این نوع سنسور دارای یک آهنربا و یک سیم‌پیچ می باشد. هنگامی که یک شی فلزی به سنسور نزدیک یا دور شود، میدان مغناطیسی آن تغییر کرده و ولتاژ متناوب یا AC در سیم‌پیچ تولید می‌شود. فرکانس و ظاهر موج ولتاژ وابسته به سرعت و وضعیت چرخش میل‌لنگ می باشد. این سنسور احتیاجی به برق نداشته اما ولتاژ ایجاد شده در آن شاید خیلی زیاد باشد. این سنسور در بعضی از اتومبیل های قدیمی نظیر پژو ۴۰۵ و پراید مورد استفاده قرار می گیرد.
سنسور اثر هال یا HALL: این نوع سنسور دارای یک آهنربا و یک ترانزیستور می باشد. هنگامی که یک شی فلزی به سنسور نزدیک یا دور شود، میدان مغناطیسی آن تغییر کرده و باعث روشن و خاموش شدن ترانزیستور می‌شود. این سنسور احتیاج به برق دارد و ولتاژ مستقیم یا DC در خروجی تولید می‌کند. ولتاژ خروجی دارای دو حالت می باشد که یا صفر ولت یعنی زمین و یا ولتاژ تغذیه برای نمونه ۵ ولت می باشد. این سنسور در بعضی از اتومبیل های جدید نظیر پژو ۲۰۶ و سمند کاربرد دارد.
سنسور نوری یا OPTO: این سنسور داری یک منبع نوری نظیر LED و یک گیرنده نوری همچون فتوترانزیستورمی باشد. هنگامی که یک قطعه فلزی میان منبع و گیرنده نوری وجود داشته باشد، نور قطع شده و ولتاژ خروجی تغییر خواهد کرد. این سنسور هم احتیاج به برق دارد و ولتاژ مستقیم یا DC در خروجی تولید می‌کند. ولتاژ خروجی دارای دو حالت می باشد ه یا صفر ولت یعنی زمین و یا ولتاژ تغذیه برای نمونه ۵ ولت می باشد. این سنسور در بعضی از اتومبیل های ژاپنی نظیر میتسوبیشی مورد استفاده قرار می گیرد.
محل جاگیری سنسور دور موتور در اتومبیل
اصولا محل قرارگیری سنسور دور موتور در اتومبیل در کنار محور چرخ‌ها یا در کنار موتور یعنی در بخش عقب موتور بر پوسته کلاچ و نزدیک فلایولمی باشد. ولی باز هم بسته به نوع اتومبیل ممکن است جای آن فرق داشته باشد.
نشانه های آسیب دیدن سنسور دور موتور
بعضی از نشانه های آسیب دیدن این سنسور در ادامه لیست شده اند:
- قطع شدن پمپ بنزین هنگامی که اتومبیل روشن می شود
- مصرف سوخت اتومبیل بالا رود.
- توانایی موتور خودرو کم شود.
- خودرو با استارت زدن روشن نشود.
- صدای عجیبی در موتور اتومبیل شنیده می شود.
- اتومبیل در زمان ساکن بودن با عوض شدن دنده خاموش می شود.
- موتور اتومبیل در زمان شتابگیری ریپ می زند.
- موتور ترافیک‌ها در اتومبیل خاموش می شود.
- چراغ چک خودرو روشن می شود.
- روشن شدن موتور اتومبیل دیر و با تعلل صورت می گیرد.
- دور موتور اتومبیل غلظ نمایش داده می شود.
